हा ब्लॉग लिहायचा विचार प्रथम बळावला तो २००९ मध्ये, ऑस्ट्रेलिया मध्ये "भारतीय विद्यार्थ्यांवर होणाऱ्या वर्णद्वेषी हल्ल्यां"च्या संदर्भात. वर्तमानपत्रात ह्या विषयावर माजलेला धुमाकूळ मी समाचार.कॉम वर वाचत होतोच, शिवाय ऑर्कुट वरच्या समूहांमध्ये जोरदार चर्चा चालू होत्या. मी सभासद असलेल्या दोन-तीन समूहांवर मी थोडा वेगळा दृष्टीकोन घेतल्याबरोबर माझ्यावर जोरदार शाब्दिक हल्ले झाले! पुन्हा पुन्हा गोल फिरून त्याच त्याच मुद्द्यांना प्रत्युत्तर द्यायचा कंटाळा आला आणि मी ब्लॉग लिहायचं ठरवलं. कामाच्या गडबडीत त्या वेळी हे शक्य झालं नाही. अलीकडे जेव्हा ब्लॉग ला प्रत्यक्ष सुरुवात केली तेव्हा असं वाटलं कि हा विषय आता मृतवत झाला आहे.
ह्या वर्षाच्या सुरुवातीस भारत भेट झाली आणि प्रकर्षाने जाणवलं, की हा विषय आणि त्यासंबंधीचे गैरसमज अजूनही गरमागरम आहेत! आश्चर्याची गोष्ट अशी, की सुशिक्षित, व्यावसायिक व्यक्तींनी विचारलेल्या प्रश्नातून पण जाणवलं की त्यावेळी माध्यमांनी केलेल्या 'ब्रेन वॉशिंग' चा पगडा अजूनही पक्का आहे. "अरे हो, तिथे यायचा विचार होता, पण ते वर्णद्वेषी हल्ले वगैरे होतात ना, त्यामुळे...". अजूनही, लोकांच्या मनात, "भारतीय विद्यार्थ्यांवर झालेले वर्णद्वेषी हल्ले" असतात, नुसते हल्ले नसतात! तेव्हा असं वाटलं, की ह्या विषयावर लिहायलाच पाहिजे.
माझे त्यावेळचे, आणि आताही, मुख्य मुद्दे असे : भारतीय माध्यमांनी ह्या घटनांना पूर्णपणे विकृत स्वरूप दिलं आणि ऑस्ट्रेलिया मधले (गोरे) लोक वर्णद्वेषी आहेत असं एक साचेबंद चित्र (stereotype) तयार केलं. सर्वात महत्वाची गोष्ट अशी की, हे करतांना माध्यमांनी ह्या घटनांमागची गुंतागुंतीची परिस्थिती समजून घेण्याचा अजिबात प्रयत्न केला नाही; आणि ह्यात त्यांचा बेजबाबदारपणा दिसून आला. ऑस्ट्रेलिया बद्दलचं अपरिमित अज्ञान पण दिसून आलं.
पुढे लिहिण्याच्या आधी काही गोष्टींचा खुलासा करणं आवश्यक आहे, तसंच, पुढील पोस्ट्स वाचतांना ह्या गोष्टींचं भान ठेवणं आवश्यक आहे : माझा दृष्टीकोन हा सर्वसमावेशक आहे. कोणताही विचार एकांगी होऊ नये असा माझा प्रयत्न असतो. माध्यमातल्या बातम्या आणि इतर समालोचन हे नेहमीच ह्या दृष्टीकोनातून लिहिलं जात असेल असं नाही! त्यामुळे, अशा बातम्या इत्यादीबद्दल मी थोडा साशंक असतो. मी जन्माने भारतीय आहे, ह्याचा मला अभिमानही आहे, पण मला तो अभिमान फलकांच्या द्वारे मिरवण्यात स्वारस्य नाही. मी ऑस्ट्रेलियामध्ये जवळ जवळ १० वर्षं राहिलो आहे आणि इथल्या रीतीभाती आणि इतिहास ह्यांचं निरीक्षण आणि अभ्यास केला आहे. माझं नागरिकत्व दुहेरी आहे. भारतामध्ये अनिवासी भारतीयांबद्दल काही साचेबंद कल्पना आहेत ("हे काय, तिकडे जाऊन फिरंगी होतात आणि मग आम्हाला उपदेश करतात") त्यात मी बसत नाही! जे आहे ते सत्य, मग ते कटू का असेना, पचवता यावं असा माझा आग्रह असतो. लिखाणावरच्या प्रतिक्रिया मला आवडतात, पण कमरेखालचे वार मी परतवतो!
***********************
No comments:
Post a Comment